Giáo án Toán Lớp 6 Sách Kết nối tri thức với cuộc sống - Chương 3: Số nguyên - Bài 13: Tập hợp các số nguyên

Ngày soạn: .../... /...
Ngày dạy: .../.../... CHƯƠNG III. SỐ NGUYÊN
Tiết 29, 30: BÀI 13. TẬP HỢP CÁC SỐ NGUYÊN 
I.MỤC TIÊU:
1. Kiến thức: Sau khi học xong tiết này HS
- Nhận biết được số nguyên dương (số dương), số nguyên âm (số âm) và ý nghĩa của chúng trong đời sống thực tế.
- Nhận biết được tập hợp các số nguyên Z và thứ tự trong Z.
2. Năng lực 
- Năng lực riêng:
+ Đọc và viết được số nguyên dương và số nguyên âm.
+ Biểu diễn được các số nguyên không quá lớn trên trục số.
+ So sánh được hai số nguyên cho trước.
- Năng lực chung: Năng lực tư duy và lập luận toán học; mô hình hóa toán học, sử dụng công cụ, phương tiện học toán.
3. Phẩm chất
- Phẩm chất: Bồi dưỡng hứng thú học tập, ý thức làm việc nhóm, ý thức tìm tòi, khám phá và sáng tạo cho HS tính độc lập, tự tin và tự chủ.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
1 - GV: Một số đồ vật hoặc tranh ảnh có số nguyên âm, thước kẻ, phấn màu 
2 - HS : Tìm hiểu trước về số nguyên âm.
 Đồ dùng học tập; đồ vật, tranh ảnh như trên. 
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:
TIẾT 1
Hoạt dộng 1: KHỞI ĐỘNG (MỞ ĐẦU)
a. Mục đích: HS thấy được số nguyên âm thường gặp đời sống hàng ngày. 
b. Nội dung: HS quan sát hình ảnh trên màn chiếu hoặc tranh ảnh.
c. Sản phẩm: Lấy được ví dụ về số nguyên âm.
d. Tổ chức thực hiện: 
- Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ
+ Cho HS đọc phần thông tin về số âm trong SGK. Giáo viên giới thiệu nội dung chương III.
+ Chiếu hình 3.1 và 3.2 SGK cho HS quan sát thấy được ngoài các số quen thuộc, còn có các số với dấu “-“ đằng trước, đó là các số âm.
- Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ
+ Hãy lấy thêm ví dụ về số âm mà em biết
+ HS quan sát và chú ý lắng nghe, thảo luận nhóm đôi hoàn thành yêucầu.
- Bước 3: Báo cáo, thảo luận
GV gọi một số HS trả lời, HS khác nhận xét, bổ sung.
- Bước 4: Kết luận, nhận định
GV đánh giá kết quả của HS, trên cơ sở đó dẫn dắt HS vào bài học mới
 Vậy số âm có ý nghĩa gì trong đời sống và có quan hệ thế nào với các số đã học, ta sẽ tìm hiểu trong bài hôm nay.
Hoạt động 2: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI
Làm quen với số nguyên âm
a, Mục tiêu
Nhận biết số nguyên âm, số nguyên dương, tập hợp các số nguyên; biết cách đọc, viết số nguyên.
Nhận biết ý nghĩa của số âm trong một số tình huống thực tế. 
b, Nội dung
HS thực hiện theo các chỉ dẫn của giáo viên
c, Sản phẩm: Luyện tập 1
d, Tổ chức thực hiện
 HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS
 SẢN PHẨM DỰ KIẾN
- Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ
- GV giới thiệu số -3 đọc là “âm 3”
- Yêu cầu HS thực hiện HĐ 1, tương tự hãy đọc các số nguyên âm trong hình 3.1, 3.2
- Yêu cầu HS thực hiện HĐ2, viết các số nguyên âm trong hình 3.3
- GV giới thiệu về số nguyên dương, số nguyên âm, tập hợp Z.
- Giới thiệu chú ý SGK, nhấn mạnh số 0 không là số nguyên dương cũng không là nguyên âm.
- HS làm luyện tập 1
- GV chiếu phần đọc hiểu – nghe hiểu: Khi nào người ta dùng số âm, yêu cầu HS đọc 
HS nghiên cứu ví dụ SGK
HS lấy thêm 2 ví dụ tương tự
- Yêu cầu HS đọc và thực hiện trả lời ?
- Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ
HS quan sát và chú ý lắng nghe, thảo luận nhóm đôi hoàn thành yêu cầu.
- Bước 3: Báo cáo, thảo luận
GV gọi đại diện HS trả lời, HS khác nhận xét, bổ sung,ghi vở.
- Bước 4: Kết luận, nhận định
GV đánh giá kết quả của HS, trên cơ sở đó dẫn dắt HS hình thành kiến thức mới.
GV: Yêu cầu HS đọc phần đóng khung và đánh dấu học.
1. Làm quen với số nguyên âm
- Các số tự nhiên (khác 0) 1; 2; 3; 4 ...còn được gọi là các số nguyên dương
- Các số -1; -2; -3; ...gọi là các số nguyên âm.
- Tập hợp số nguyên kí hiệu là Z, gồm các số nguyên âm, số 0, số nguyên dương 
Chú ý
- Số 0 không là số nguyên dương cũng không là nguyên âm.
- Đôi khi ta còn viết thêm dấu “+” ngay trước một số nguyên dương. Chẳng hạn số 6 còn viết là +6
Luyện tập 1
? Nam nói “Mình còn âm mười nghìn đồng” nghĩa là Nam nợ mười nghìn đồng.
Hoạt động 3: Luyện tập
a) Mục tiêu: Củng cố cách đọc và viết số nguyên âm, ý nghĩa của số nguyên âm trong một số tình huống cụ thể.
b) Nội dung: HS thực hiện: bài 3.1, 3.2 SGK
c) Sản phẩm: Bài 3.1, 3.2 (phiếu học tập 1)
d) Tổ chức thực hiện
 HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS
 SẢN PHẨM DỰ KIẾN
- Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ
Bài 3.1
GV chiếu hình vẽ và yêu cầu HS phát biểu, HS khác nhận xét.
Bài 3.2 (Phiếu học tập 1)
Hãy sử dụng số nguyên âm dể diễn tả lại ý nghĩa của các câu sau đây
a) Độ sâu trung bình của vịnh Thái Lan khoảng 45m và độ sâu lớn nhất là 80m dưới mực nước biển.
b) Mùa đông ở Siberia (Nga) dài và khắc nghiệt, với nhiệt độ trung bình tháng 1 là 250C dưới 00C.
c) Năm 2012, núi lửa Harve (Bắc New Zealand) phun ra cột tro từ độ sâu 700m dưới mực nước biển.
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ
HS quan sát và chú ý lắng nghe, thảo luận nhóm đôi hoàn thành yêu cầu.
- Bước 3: Báo cáo, thảo luận
GV gọi đại diện HS trả lời, HS khác nhận xét, bổ sung.
- Bước 4: Kết luận, nhận định
GV đánh giá kết quả của HS, trên cơ sở đó dẫn dắt HS củng cố kiến thức .
Bài 3.1
-90C; 300C; 00C; -210C
Bài 3.2
a) Độ cao trung bình của vịnh Thái Lan là -45m và độ cao thấp nhất là -80m.
b) Mùa đông ở Siberia (Nga) dài và khắc nghiệt, với nhiệt độ trung bình tháng 1 là -250C.
c) Năm 2012, núi lửa Harve (Bắc New Zealand) phun ra cột tro từ độ cao -700m.
 Hoạt động 4: Vận dụng
a) Mục tiêu: HS biết số âm được sử dụng như thế nào trong giao dịch tài chính.
b) Nội dung: Học sinh hoàn thành phần vận dụng 1.
c) Sản phẩm: Phiếu học tập 2
d) Tổ chức thực hiện
 HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS
 SẢN PHẨM DỰ KIẾN
- Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ
HS làm phần vận dụng 1- Phiếu học tập 2 (GV chiếu trên màn hình)
Ông M nhận được hai tin nhắn từ một ngân hàng với nội dung như sau:
“Tài khoản 010. Số tiền giao dịch +160 000”
“Tài khoản 010. Số tiền giao dịch -4 000 000”
Em hãy giải thích ý nghĩa của số âm và số dương trong mỗi tin nhắn trên.
- Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ
HS quan sát và chú ý lắng nghe, thảo luận nhóm bàn hoàn thành yêu cầu.
- Bước 3: Báo cáo, thảo luận
GV gọi đại diện HS trả lời, HS khác nhận xét, bổ sung.
- Bước 4: Kết luận, nhận định
GV đánh giá kết quả của HS, HDVN
Vận dụng 1
1. “Số tiền giao dịch +160 000” nghĩa là số tiền vào là 160 000.
2. “Số tiền giao dịch -4 000 000” nghĩa là số tiền ra là 4 000 000.
 Hướng dẫn về nhà
Ôn tập lại kiến thức về số nguyên, cách đọc số nguyên âm, số nguyên dương.
Đọc trước phần 2: Thứ tự trong tập hợp số nguyên.
Làm bài tập ...SBT
TIẾT 2
Hoạt dộng 1: KHỞI ĐỘNG 
a. Mục đích: HS nhớ lại tia số và thứ tự của các số tự nhiên. 
b. Nội dung: Quan sát trên máy chiếu, nghe GV nhắc lại.
c. Sản phẩm: Nhớ lại thứ tự của các số tự nhiên.
d. Tổ chức thực hiện: 
 HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS
 SẢN PHẨM DỰ KIẾN
- Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ
GV vẽ tia số. Yêu cầu HS biểu diễn số 2 và 5 trên tia số. Từ đó so sánh 2 và 5.
- Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ
HS quan sát và chú ý lắng nghe, thảo luận nhóm đôi hoàn thành yêucầu.
- Bước 3: Báo cáo, thảo luận
GV gọi một số HS trả lời, HS khác nhận xét, bổ sung.
- Bước 4: Kết luận, nhận định
GV đánh giá kết quả của HS, trên cơ sở đó dẫn dắt HS vào bài học mới:
Cho hai số tự nhiên a và b. Trên tia số nếu điểm a nằm trước điểm b thì a < b. Đối với số nguyên thì điều đó còn đúng không?
Trên tia số, điểm 2 nằm trước điểm 5
So sánh: 2 < 5
Hoạt động 2: Hình thành kiến thức mới
(2. Thứ tự trong tập hợp số nguyên)
a) Mục tiêu:
Tìm hiểu về biểu diễn các số trên trục số 
Biêt so sánh hai số nguyên dựa vào vị trí của điểm biểu diễn trên trục số.
b) Nội dung: 
Đọc thông tin SGK, nghe GV hướng dẫn, HS thảo luận trao đổi
c) Sản phẩm: - Phiếu học tập 1 ; Luyện tập 2: 
d) Tổ chức thực hiện
HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS
SẢN PHẨM DỰ KIẾN
- Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ
- GV vẽ và giới thiệu về trục số, HS kết hợp thông tin trong mục đọc hiểu – nghe hiểu.
- Chiếu hình 3.7 và giới thiệu ngoài ra ta cũng có thể vẽ trục số thẳng đứng như hình 3.7
- Yêu cầu HS trả lời ?, HS phát biểu và nhận xét
- Yêu cầu HS làm luyện tập 2.
- Khám phá – tìm tòi: Yêu cầu HS thực hiện HĐ 3, HĐ 4
Trục số 
Chiều từ trái sang phải là chiều dương, chiều ngược lại là chiều âm.
Điểm biểu diễn số nguyên a gọi là điểm a.
- Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ
HS quan sát và chú ý lắng nghe, thảo luận nhóm đôi hoàn thành yêu cầu.
- Bước 3: Báo cáo, thảo luận
GV gọi đại diện HS trả lời, HS khác nhận xét, bổ sung, ghi vở.
- Bước 4: Kết luận, nhận định
GV đánh giá kết quả của HS, trên cơ sở đó dẫn dắt HS hình thành kiến thức mới.
GV: Yêu cầu HS đọc phần đóng khung và đánh dấu học.
Chú ý HS kí hiệu 
?
a) Điểm 2 cách gốc O hai đơn vị
b) Điểm -4 cách gốc O bốn đơn vị
Luyện tập 2
a) Điểm 5
b) Điểm -5
HĐ 3
Trên trục số, số nguyên âm nằm trước số 0.
-1 < 0 < 1
HĐ 4
-12 > -15
Chú ý: Kí hiệu a b có nghĩa là a < b hoặc a = b.
 Hoạt động 3: Luyện tập
a) Mục tiêu:
HS biết so sánh hai số nguyên âm.
Luyện kĩ năng so sánh hai số nguyên (không dùng trục số)
b) Nội dung: - HS thực hiện: ví dụ 1, phiếu học tập 1, luyện tập 3(phiếu học tập 2)
c) Sản phẩm: Ví dụ 1, phiếu học tập 1, phiếu học tập 2
d) Tổ chức thực hiện
 HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS
 SẢN PHẨM DỰ KIẾN
- Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ
HS tự nghiên cứu ví dụ 1
Ví dụ 1:
10 là số nguyên dương, -29 là số nguyên âm nên -29 < 10
Vì 57 > 1 nên -57 < -1
- Tương tự yêu cầu HS hoàn thành phiếu học tập 1: 
Điền vào chỗ trống trong các câu sau:
– 5 là số , 12 là số .nên -5 12
Vì 35  50 nên -35  -50
Luyện tập 3 ( Phiếu học tập 2)
Sắp xếp các số sau theo thứ tự tăng dần : 2 ; -4 ; 0 ; 5 ; -11 ; -3 ; 9
Trong tập những số nào lớn hơn -1.
Yêu cầu HS hoạt động nhóm (2 bàn là 1 nhóm)
- Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ
HS quan sát và chú ý lắng nghe, thảo luận nhóm hoàn thành yêu cầu.
- Bước 3: Báo cáo, thảo luận
GV gọi đại diện nhóm trả lời, nhóm khác nhận xét, bổ sung.
- Bước 4: Kết luận, nhận định
GV đánh giá kết quả của HS, chốt lại kiến thức.
Phiếu học tập 1
a) – 5 là số nguyên âm, 12 là số nguyên dương nên -5 < 12
b) Vì 35 -50
Luyện tập 3
a) -11 ; -4 ; -3 ; 0 ; 2 ; 5 ; 9
b) 0 ; 1 ; 2
Hoạt động 4: Vận dụng
a) Mục tiêu: Vận dụng kĩ năng so sánh số nguyên âm vào tình huống thực tế.
b) Nội dung: Học sinh hoàn thành phần vận dụng 2.
c) Sản phẩm: Vận dụng 2
d) Tổ chức thực hiện
 HOẠT ĐỘNG CỦA GV-HS
 SẢN PHẨM DỰ KIẾN
- Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ
- GV chiếu phần vận dụng 2, yêu cầu HS hoàn thành cá nhân.
Hãy sắp xếp ba thành phố trên theo thứ tự giảm dần về nhiệt độ. Theo em thời tiết ở nơi nào lạnh hơn cả.
- Nếu còn thời gian cho HS thực hiện phần tranh luận, nêu ý kiến cá nhân.
- Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ
HS quan sát và chú ý lắng nghe, thực hiện cá nhân hoàn thành yêu cầu.
- Bước 3: Báo cáo, thảo luận
GV chiếu đáp án, 2 HS kiểm tra chéo bài.
- Bước 4: Kết luận, nhận định
GV đánh giá kết quả của HS,HDVN
Vận dụng 2
a) Saint Peterburg, Moscow, Vladivostok.
b) Thời tiết ở thành phố Vladivostok là lạnh hơn cả.
Tranh luận
a) Kiến A bò được 12 đơn vị có nghĩa là bò được 12 đơn vị theo chiều dương.
Kiến B bò được -15 đơn vị có nghĩa là bò được 15 đơn vị theo chiều âm.
b) Em không đồng ý với ý kiến của An.
 Hướng dẫn về nhà:
Ôn tập kiến thức về số nguyên, thứ tự trong tập hợp số nguyên.
Làm bài tập 3.3 đến 3.8 SGk/61
Đọc trước bài 14: Phép cộng và phép trừ số nguyên.