Giáo án Hóa học 11 (Kết nối tri thức với cuộc sống) - Bài 13: Cấu tạo hóa học hợp chất hữu cơ

BÀI 13: CẤU TẠO HÓA HỌC HỢP CHẤT HỮU CƠ
I. MỤC TIÊU 
1. Kiến thức:
Trình bày được:
Nội dung thuyết cấu tạo hóa học trong hóa học hữu cơ.
Khái niệm chất đồng đẳng và dãy đồng đẳng.
Chất đồng đẳng, chất đồng phân dựa vào công thức cấu tạo cụ thể của các hợp chất hữu cơ.
	Giải thích được: Hiện tượng đồng phân trong hóa hữu cơ.
 	Viết được công thức cấu tạo của 1 số hợp chất hữu cơ đơn giản (công thức cấu tạo đầy đủ, công thức cấu tạo thu gọn).
2. Năng lực:
* Năng lực chung: 
- Năng lực tự chủ và tự học: Kĩ năng tìm kiếm thông tin trong SGK, quan sát hình ảnh về các loại công thức cấu t...hợp chất hữu cơ.
b. Tìm hiểu tự nhiên dưới góc độ hóa học được thực hiện thông qua các hoạt động: Thảo luận, quan sát hình ảnh về các loại công thức cấu tạo của hợp chất hữu cơ để tìm hiểu về nội dung của thuyết cấu tạo hóa học trong hóa hữu cơ.
c. Vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học để giải thích được hiện tượng đồng phân trong hóa hữu cơ.
3. Phẩm chất: 
- Chăm chỉ, tự tìm tòi thông tin trong SGK về thuyết cấu tạo hóa học, đồng đẳng, đồng phân.
- HS có trách nhiệm trong việc hoạt động nhóm, hoàn thành các nội dung được giao.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
- Hình ảnh về các loại công... tạo của hợp chất hữu cơ?
c) Sản phẩm: HS dựa trên câu chuyện, đưa ra dự đoán của bản thân.
d) Tổ chức thực hiện: HS làm việc theo bàn, GV gợi ý, hỗ trợ HS.
2. Hoạt động 2: Hình thành kiến thức mới 
Hoạt động 1: THUYẾT CẤU TẠO HÓA HỌC
Mục tiêu: HS trình bày được các nội dung của thuyết cấu tạo hóa học.
Hoạt động của GV và HS
Sản phẩm dự kiến
Giao nhiệm vụ học tập: GV chia lớp làm 4 nhóm, trình chiếu các bảng ví dụ trong sgk và yêu cầu học sinh hoàn thành phiếu bài tập sau: 
PHIẾU BÀI TẬP SỐ 1
1. So sánh cấu tạo hóa học của ethanol và dimethyl ether. Nhận xét về 1 số tính chất cơ bản của...
- Trong phân tử HCHC, các nguyên tử liên kết với nhau theo đúng hóa trị và thứ tự liên kết được gọi là cấu tạo hóa học. 
- Trong phân tử HCHC, C có hóa trị IV và các nguyên tử C có thể liên kết với nguyên tử nguyên tố khác hoặc liên kết với nhau để tạo thành những dạng mạch C khác nhau.
- Tính chất của hợp chất hữu cơ phụ thuộc thành phần phân tử và cấu tạo hóa học.
Hoạt động 2: CÔNG THỨC CẤU TẠO
Mục tiêu: HS trình bày được khái niệm của CTCT và biểu diễn được cấu tạo phân tử của HCHC.
Hoạt động của GV và HS
Sản phẩm dự kiến
Giao nhiệm vụ học tập: GV chia lớp làm 4 nhóm, yêu cầu học sinh h... của nhóm.
Kết luận, nhận định: GV nhận xét, đưa ra kết luận về các cách biểu diễn cấu tạo phân tử HCHC.
II. Công thức cấu tạo
1. Khái niệm
 Công thức biểu diễn cách liên kết và thứ tự liên kết giữa các nguyên tử trong phân tử được gọi là công thức cấu tạo.
2. Cách biểu diễn cấu tạo phân tợp chất hữu cơ
 Cấu tạo của HCHC có thể biễu diễn dưới 2 dạng : công thức cấu tạo đầy đủ và công thức cấu tạo thu gọn 
Hoạt động 3: ĐỒNG PHÂN
Mục tiêu: HS trình bày được khái niệm đồng phân và các loại đồng phân của HCHC.
Giao nhiệm vụ học tập: GV chia lớp làm 4 nhóm, yêu cầu học sinh dựa vào kết quả bà...ân.
III. Đồng phân :
- Chất đồng phân là những hợp chất khác nhau nhưng có cùng công thức phân tử.
- Phân loại : + Đồng phân mạch carbon
 + Đồng phân loại nhóm chức
 + Đồng phân vị trí nhóm chức 
Hoạt động 4: ĐỒNG ĐẲNG
Mục tiêu: HS trình bày được đặc điểm của các chất trong cùng 1 dãy đồng đẳng 
Hoạt động của GV và HS
Sản phẩm dự kiến
Giao nhiệm vụ học tập: GV chia lớp làm 4 nhóm, yêu cầu học sinh hoàn thành phiếu bài tập sau: 
PHIẾU BÀI TẬP SỐ 4
 Cho bảng sau :
CTPT
CTCT
t0sôi
Phản ứng đặc trưng
C2H4
CH2=CH2
-103,7
Làm mất màu dung dịch Br2
C3H6
CH3-CH=CH2
-47,6
C4H8
CH3-CH2-CH=CH2
-6...g đẳng.

3. Hoạt động 3: Luyện tập 
a) Mục tiêu: Củng cố lại phần kiến thức đã học về cấu tạo hóa học hợp chất hữu cơ.
b) Nội dung: GV đưa ra các bài tập cụ thể, gọi HS lên làm và chữa lại. HS hoàn thành các bài tập sau:
Câu 1: Theo thuyết cấu tạo hóa học, trong phân tử các chất hữu cơ, các nguyên tử liên kết với nhau 
A. theo đúng hóa trị.	B. theo một thứ tự nhất định.
C. theo đúng số oxi hóa.	D. theo đúng hóa trị và theo một thứ tự nhất định.
Câu 2: Để biết rõ số lượng nguyên tử, thứ tự liên kết và kiểu liên kết của các nguyên tử trong phân tử hợp chất hữu cơ người ta dùng công thức n...h
A. hở phân nhánh nhánh, hở không nhánh hoặc mạch vòng.
B. hở (không phân nhánh, có phân nhánh) hoặc mạch vòng.
C. thẳn không phân nhánh hoặc mạch vòng.
D. mạch vòng hoặc mạch không vòng, phân nhánh.
Câu 7: Đồng phân là
A. những hợp chất có cùng phân tử khối nhưng có cấu tạo hóa học khác nhau.
B. những hợp chất có cùng công thức phân tử nhưng có cấu tạo hóa học khác nhau.
C. những hợp chất có cùng công thức phân tử nhưng có tính chất hóa học khác nhau.
D. những chất khác nhau nhưng có cùng công thức phân tử.
Câu 8: Hiện tượng các chất có cấu tạo và tính chất hoá học tương tự nhau, p...HO.
C. CH3CH2CH2OH, C2H5OH.	D. C4H10, C6H6.
Câu 13: Chất nào sau đây là đồng phân cấu tạo của (CH3)2CHCH2CH3?
A. CH3CH2CH2CH2CH2CH3.	B. (CH3)2CH-CH(CH3)2.
C. CH3CH2CH2CH2CH3.	D. CH3CH2CH2CH3
Câu 14: Hai chất CH3COOCH3 và HCOOCH2CH3 là
A. Đồng đẳng.	B. Đồng phân .	C. Đồng vị.	D. Cùng một chất.
Câu 15: Số công thức tạo mạch hở có thể có ứng với công thức phân tử C4H8 là
A. 1.	B. 2.	C. 3.	D. 4.
Câu 16: Số công thức tạo mạch có thể có ứng với công thức phân tử C5H10 là
A. 5.	B. 2.	C. 3.	D. 4.
Câu 17: Công thức cấu tạo có thể có ứng với các công thức phân tử C3H7Cl là
A. 1.	B. 2.	C. 3...
A. 1.	B. 2.	C. 3.	D. 4.
c) Sản phẩm: 
1D, 2C, 3B, 4A, 5A, 6B, 7D, 8C, 9C, 10A, 11B, 12A, 13C, 14B, 15C, 16A, 17B, 18B, 19C, 20C
d) Tổ chức thực hiện: HS làm việc cá nhân.
4. Hoạt động 4: Vận dụng
a) Mục tiêu: giúp HS vận dụng kiến thức đã được học trong bài để giải quyết các câu hỏi, nội dung gắn liền với thực tiễn và mở rộng thêm kiến thức của HS về cấu tạo hóa học của hợp chất hữu cơ.
b) Nội dung: Tìm hiểu công thức cấu tạo của 1 số hợp chất hữu cơ là đồng phân của nhau có sẵn trong tự nhiên.
c) Sản phẩm: 
- Viết được công thức cấu tạo thu gọn, công thức phân tử của pinene, ocimene