Giáo án Hóa học 11 (Kết nối tri thức với cuộc sống) - Bài 17: Arene (hydrocarbon thơm)

I. MỤC TIÊU
1. Kiến thức
- Nêu được khái niệm về arene.
- Viết được công thức và gọi tên một số arene.
- Trình bày được đặc điểm về tính chất vật lí, trạng thái tự nhiên của một số arene, đặc điểm liên kết và hình dạng phân tử benzene.
- Trình bày được tính chất hóa học đặc trưng của arene (hoặc qua mô tả thí nghiệm): sản phẩm thế của benzene và toluene; phản ứng cộng chlorine, hydrogen vào vòng benzene; phản ứng oxi hóa hoàn toàn, oxi hóa nhóm alkyl.
- Thực hiện được (hoặc quan sát qua video hoặc qua mô tả) thí nghiệm nitro hóa benzene, cộng chlorine vào benzene, oxi hóa benzene và tolu...tham gia phản ứng thế của arene.
* Năng lực hóa học: 
a. Nhận thức hoá học: Học sinh đạt được các yêu cầu sau:
Trình bày được: 
- Khái niệm và danh pháp của arene. 
- Đặc điểm cấu tạo của arene.
- Tính chất vật lý và trạng thái tự nhiên của arene.
- Ứng dụng và điều chế một số arene.
b. Tìm hiểu tự nhiên dưới góc độ hóa học được thực hiện thông qua các hoạt động: Thảo luận, quan sát video thí nghiệm nitro hóa benzene, cộng chlorine vào benzene, oxi hóa benzene và toluene bằng dung dịch KMnO4
c. Vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học biết được quá trình sản xuất thuốc nổ TNT (2,4,6-trini...dung: 
- Những chất nào được nhắc trong video trên?
- Nêu công thức phân tử của benzene?
- Viết công thức cấu tạo benzene?
- Nêu cấu trúc của benzene?
c) Sản phẩm: HS dựa trên video, đưa ra dự đoán của bản thân.
d) Tổ chức thực hiện: HS làm việc theo bàn, GV gợi ý, hỗ trợ HS.
2. Hoạt động 2: Hình thành kiến thức mới 
Hoạt động 1: Khái niệm và danh pháp
Mục tiêu: 
- Nêu được khái niệm, viết được công thức chung của arene.
- Gọi được tên của một số arene.
Hoạt động của GV và HS
Sản phẩm dự kiến
Giao nhiệm vụ học tập: 
- Nghiên cứu thông tin SGK hoàn thành PHT số 1
Phiếu học tập số 1... phiến. Chất này được sử dụng phổ biến giúp xua đuổi chuột, gián trong tủ quần áo.
I. Khái niệm và danh pháp
Phiếu học tập số 1
1. Điền từ còn thiếu vào dấu (..)
- Arene hay còn gọi là hydrocacbon thơm là những hydrocacbon trong phân tử có chứa một hay nhiều vòng benzene.
- Benzene có công thức C6H6 là hydrocacbon thơm đơn giản và điển hình nhất.
- Benzene và các đồng đẳng của nó hợp thành dãy đồng đẳng của benzene có công thức chung là CnH2n-6 (n≥6)
- Tên gốc là phenyl
tên gốc là benzyl
Công thức
Tên gọi

Benzene


Methylbenzene
(toluen)

1,2-dimethylbenzene
(o-xylene)

1,3-dimethy...nzene
- Đặc điểm cấu tạo : phân tử benzene có 6 nguyên tử carbon tạo thành hình lục giác đều, tất các các nguyên tử carbon và hydrogen đều nằm trên một mặt phẳng, các góc liên kết đều bằng 120o 
- Các kiểu công thức của benzene
Hoạt động 3 : Tính chất vật lí và trạng thái tự nhiên
Mục tiêu: 
- Trình bày được đặc điểm về tính chất vật lý và trạng thái tự nhiên của một số arene.
Hoạt động của GV và HS
Sản phẩm dự kiến
Giao nhiệm vụ học tập: 
+ HĐ nhóm: GV tổ chức hoạt động nhóm để tiếp tục hoàn thành nhiệm vụ ở phiếu học tập số 2, 
- Nghiên cứu thông tin SGK hoàn thành PHT số 2
Phiếu học... cháy và có mùi đặc trưng. Naphtalene là chất rắn màu trắng, có mùi đặc trưng.
- Các arene không phân cực hoặc kém phân cực nên không tan trong nước và nhẹ hơn nước, tan được trong các dung môi hữu cơ.
- tosôi (benzene) < tosôi (toluene) <tosôi (o-xylene) vì 
M (benzene) <M (toluene) <M (o-xylene).
- Benzene, toluene, xylene có trong dầu mỏ với hàm lượng thấp. Naphtalene và các arene đa vòng khác có trong dầu mỏ và nhựa than đá.

Hoạt động 4: Tính chất hoá học 
Mục tiêu: 
- Trình bày được tính chất hóa học đặc trưng của arene (hoặc qua mô tả thí nghiệm): sản phẩm thế của ben...kĩ thuật mảnh ghép để hoàn thành nội dung trong phiếu chuyên sâu (10 phút) và phiếu mảnh ghép (15 phút).
- GV hướng dẫn học sinh quan sát các video thí nghiệm : 
TN1: benzene với dung dịch brom (xúc tác: bột FeBr3). 
TN2: benzene với dung dịch HNO3 đặc/H2SO4 đặc.
- GV hướng dẫn học sinh thực hiện các thao tác thí nghiệm của benzene và toluene với KMnO4. 
PHIẾU CHUYÊN SÂU 1 - phản ứng thế (1)
1. Quan sát vi deo thí nghiệm của benzene với dung dịch brom (xúc tác: bột FeBr3). Hãy mô tả hiện tượng xảy ra, từ đó kết luận khả năng phản ứng của benzene với dung dịch brom?
. . . . . . . . . . .... alkylbenzene so với benzene ?
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 

PHIẾU CHUYÊN SÂU 2- phản ứng thế (2)
1. Quan sát vi deo thí nghiệm của benzene với dung dịch HNO3 đặc/H2SO4 đặc (hoặc mô hình thí nghiệm hình 17.2- SGK tr 105). Hãy mô tả hiện tượng xảy ra và giải thích ?
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 
2. Hãy cho biết sản phẩm chính khi cho toluene phản ứng với hỗn hợp.... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 
2. Em hãy cho biết, trong công nghiệp cyclohexane được sản xuất bằng phương pháp nào? Viết phương trình phản ứng?
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 
3. Viết phương trình hóa học xảy ra khi hydrogen hóa hoàn toàn toluen và p-xylene, sử dụng xúc tác nickel.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 
. . . ..... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 
2. Quan sát video thí nghiệm của benzene và toluene vào dung dịch KMnO4 
+ Nêu các bước tiến hành thí nghiệm?
+ Mô tả hiện tượng quan sát được?
+ Viết phương trình hóa học của phản ứng xảy ra?
+ Nhận xét khả năng phản ứng của benzene và toluene với KMnO4? Giải thích?
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .