Giáo án Hóa học 11 (Kết nối tri thức với cuộc sống) - Bài 13: Hydrocarbon không no

Trường THPT ..
Tổ: .
Họ và tên giáo viên

CHƯƠNG 4. HYDROCARBON 
BÀI 13 : HYDROCARBON KHÔNG NO ( 4 tiết)
Tuần: 
Tiết: 
Ngày soạn:
Thời gian thực hiện: 

I. MỤC TIÊU
 Về kiến thức
- Nêu được khái niệm về alkene và alkyne, công thức chung của alkene, alkyne; đặc điểm liên kết, hình dạng phân tử của ethylene, acetylene.
- Gọi tên một số alkene, alkyne đơn giản (C2-C5), tên thông thường của một vài alkene, alkyne thường gặp.
- Nêu được khái niệm và xác định được đồng phân hình học (cis – trans) trong một số trường hợp đơn giản.
- Nêu được đặc điểm về tính chất vật lý (nhiệt độ nóng chảy,...ng mất màu thuốc tím); mô tả các hiện tượng thí nghiệm và giải thích được tính chất hóa học của alkene,alkyne.
- Trình bày được ứng dụng của các alkene và acetylene trong thực tiễn; phương pháp điều chế alkene, acetylene trong phòng thí nghiệm (phản ứng dehydrate hóa alcohol điều chế alkene, từ calcium carbide điều chế acetylene) và trong công nghiệp (phản ứng cracking điều chế alkene, điều chế acetylene từ methane).
‚ Về năng lực
- Tự chủ và tự học: Chủ động, tích cực tìm hiểu về bộ môn hóa học.
- Giao tiếp và hợp tác: Sử dụng ngôn ngữ khoa học để diễn đạt về đối tượng nghiên cứu của hóa ... tập hóa học.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
1. Giáo viên
	- Phim thí nghiệm ethylene, acetylene tác dụng nước bromine, dung dịch KMnO4; acetylen tác dụng dung dịch AgNO3/NH3. 
 - Dụng cụ: Ống nghiệm, ống hút nhỏ giọt, chén sứ, que đóm, giá đỡ ống nghiệm, bông hấp, nút cao su, đá bọt
 - Hóa chất: CaC2, C2H5OH, H2SO4 đặc, nước bromine, dung dịch KMnO4, dung dịch NaOH.
	- Phiếu học tập.
2. Học sinh
 - Sách giáo khoa, vở ghi bài, bảng nhóm.
II. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
1. Hoạt động: Khởi động. 5’
a. Mục tiêu 
	- Tạo hứng thú và kích thích sự tò mò của học sinh vào chủ đề học tập. Học sinh...m khác về cấu tạo giữa các chất: Trong C2H6: chỉ có liên kết đơn; C2H4: có nhiều liên kết đơn và một liên kết đôi; C2H2: có nhiều liên kết đơn và một liên kết ba. 

d. Tổ chức thực hiện
HOẠT ĐỘNG CỦA GV
HOẠT ĐỘNG CỦA HS
Chuyển giao nhiệm vụ học tập
Yêu cầu học sinh quan sát video và hình ảnh lửa cháy ở bếp gas, trả lời câu hỏi trong phiếu khởi động. 

-Nhận nhiệm vụ
Thực hiện nhiệm vụ
Theo dõi và hỗ trợ cho nhóm HS 

- Suy nghĩ và trả lời câu hỏi
Báo cáo kết quả và thảo luận
Yêu cầu đại diện một học sinh báo cáo kết quả 
- HS theo dõi và thảo luận 
Kết luận và nhận định
C2H4 (ethylene)...ọc (cis và trans) trong một số trường hợp đơn giản.
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Giao nhiệm vụ học tập: GV yêu cầu HS thảo luận nhóm,  hoàn thành các câu hỏi sau trong phiếu học tập số 1: (10 phút)
- HS lên trình bày kết quả (10 phút)
- GV giải thích và hướng dẫn lại những chổ chưa đúng (20 phút)
HS nhận nhiệm vụ học tập
- HS thảo luận nhóm 10 phút
- HS trình bày kết quả 10 phút
- HS chú ý

Phiếu học tập số 1:
Nhóm 1:
Câu 1. Hydrocarbon không no là gì? Cho VD?
Câu 2. Alkene, alkyne là gì? Viết công thức chung của alkene và alkyne.
Nhóm 2:
Câu 3. Viết CTCT alkene của phân tử C4H... CnH2n (n≥2).
VD: CH2 = CH2; CH3 – CH = CH2
- Alkyne là các hydrocarbon không no, mạch hở, có chứa 1 liên kết ba C≡C trong phân tử, có công thức chung là CnH2n – 2 (n≥2).
VD: CH ≡ CH ; CH3 – C ≡ CH
2. Đồng phân
a. Đồng phân cấu tạo
- Alkene C4H8
- Alkyne C4H6
b. Đồng phân hình học
 Cis-but-2-ene tran-but-2-ene
Điều kiện để có đồng phân hình học
a ≠ b và c ≠ d
3. Danh pháp
- Tên thay thế alkene: Phần nền – vị trí liên kết đôi – ene
- Tên thay thế alkyne: Phần nền – vị trí liên kết ba – yne
* Chú ý:
- Chọn mạch carbon dài nhất, có nhiều nhánh nhất và có chưa liên kết bội làm mạch... sôi, nhiệt độ nóng chảy của alkene và alkyne theo chiều tăng khối lượng phân tử.
b. Nội dung 
PHIẾU HỌC TẬP SỐ 2
Câu 1. Vì sao nhiệt độ sôi, nhiệt độ nóng chảy của các alkene và alkyne tăng dần khi số nguyên tử carbon trong phân tử tăng?
Câu 2. Vì sao các alkene và alkyne không tan hoặc rất ít tan trong nước, tan tốt trong các dung môi hữu cơ như acetone, chloroform,
c. Sản phẩm
TRẢ LỜI PHIẾU HỌC TẬP SỐ 2
Câu 1. Khi số nguyên tử carbon trong phân tử tăng ® khối lượng phân tử tăng ® tường tác van der Waals tăng ® nhiệt độ sôi, nhiệt độ nóng chảy của các alkene và alkyne tăng.
Câu 2. Tro...kiến thức
Nhận xét sản phẩm của nhóm khác
II. Tính chất vật lý của alkene, alkyne
- Ở điều kiện thường, các alkene, alkyne từ
 + C2® C4: Chất khí (trừ but–2– yne )
 + C5 (trừ but–2– yne )® C17: Chất lỏng
 + C18 trở đi: Chất rắn 
- Khi khối lượng phân tử tăng, nhiệt độ sôi, nhiệt độ nóng chảy của alkene, alkyne tăng.
- Các alkene, alkyne đều nhẹ hơn nước, không tan trong nước, tan trong dung môi hữu cơ.

Hoạt động 3: Tính chất hóa học
Mục tiêu: 
- Trình được các tính chất hóa học của alkene, alkyne: phản ứng cộng hydrogen, cộng halogen (bromine); cộng hydrogen halide (HBr) và cộng nước...h ghép tiếp tục thảo luận để hoàn thành phiếu học tập ở nhóm mảnh ghép (20 phút)
- Cho các nhóm treo kết quả thảo luận lên bảng. Giáo viên sửa và yêu cầu HS chấm chéo. (30 phút)
- Các nhóm chuyên gia thảo luận nhóm trong 10 phút để hoàn thành phiếu học tập.
- Di chuyển về nhóm mảnh ghép và thực hiện nhiệm vụ. (20 phút)
- Treo kết quả thảo luận lên bảng và chấm chéo

Phiếu học tập nhóm chuyên gia
Nhóm chuyên gia 1: Tìm hiểu về phản ứng cộng và quy tắc Markovnikov
- Đặc điểm chung của liên kết bội là gì?
- Phản ứng đặc trưng của hợp chất chứa liên kết bội. Cho VD minh họa
- Quy tắc Marko...ểu và phản ứng oxi hóa
- Viết PTPU khi cho ethene tác dụng với dung dịch KMnO4 ở nhiệt độ thường
- Viết PTPU đốt cháy alkene; ankyne và cho VD
- Nêu rõ mối quan hệ số mol CO2 và H2O
Phiếu học tập của nhóm mảnh ghép
 1. Đặc điểm cấu tạo phân tử ethylene và của phân tử acetylene
Trong phân tử ethylene có một . 
Liên kết đôi gồm .. ..
Trong phân tử acetylene có một  
Liên kết ba gồm  ..
2. Phản ứng cộng
	Liên kết π trong các liên kết bội , ... ra để tạo thành các liên kết mới.
a. Cộng H2 
b. Cộng halogen
c. Cộng hydrogene halide
d. Phản ứng cộng nước
* Quy tắc Markovnikov:
........