Bài giảng Tin học 8 (Kết nối tri thức với cuộc sống) - Chủ đề 4: Ứng dụng tin học - Bài 6: Sắp xếp và lọc dữ liệu

Về kiến thức : 
- Sử dụng được phần mềm bảng tính trợ giúp giải quyết bài toán thực tế. 
- Nêu được một số tình huống thực tế cần sử dụng các chức năng sắp xếp và lọc dữ liệu. 
- Thực hiện được các thao tác lọc, sắp xếp dữ liệu của phần mềm bảng tính. 
Về năng lực: 
2.1. Năng lực chung 
-Năng lực tự chủ, tự học: thông qua việc nghiên cứu đặc điểm tính năng của chương trình bảng tính Excel. 
-Năng lực giao tiếp và hợp tác: hiểu được mục đích giao tiếp và giao tiếp hiệu quả trong hoạt động nhóm. 
2.2. Năng lực Tin học 
- Thực hiện được thao tác lọc và sắp xếp dữ liệu để giải quyết bài toán thực tế . 
NỘI DUNG TRỌNG TÂM 
Sử dụng phần mềm bảng tính trợ giúp giải quyết bài toán thực tế 
1 
Thực hành: Sắp xếp dữ liệu 
2 
Thực hành: lọc dữ liệu 
3 
Ví dụ: Các bạn học sinh lớp 8A muốn thành lập CLB Tin học đã tiến hành thực hiện khảo sát vào phiếu sau: 
Kết quả khảo sát sẽ được lưu lại trong bảng tính . T heo em bảng tính gồm những cột, hàng nào, kiểu dữ liệu là gì? Chúng ta cùng tìm hiểu trong nội dung tiếp theo. 
1.Sử dụng phần mềm bảng tính trợ giúp giải quyết bài toán thực tế 
Phiếu khảo sát gồm 3 thông tin chính là: 
Họ và tên học sinh 
Tổ 
Nội dung 
Các thông tin này sẽ là tiêu đề của các cột dữ liệu 
Mỗi phiếu khảo sát được trả lời là một hàng dữ liệu được lưu trong bảng tính 
B ảng tính lưu trữ kết quả của 10 phiếu khảo sát thu được, trong đó cột thứ tự (TT) được bổ sung để theo dõi số lượng phiếu khảo sát. 
A 
B 
C 
D 
E 
1 
BẢNG KẾT QUẢ KHẢO SÁT LỚP 8A 
2 
TT 
Họ đệm 
T ê n 
T ổ 
Nội dung 
3 
1 
Phạm Hoàng B ả o 
An 
1 
Mạng máy tính 
4 
2 
Trương Thanh 
Hà 
2 
Soạn thảo v ă n b ả n 
5 
3 
Vũ Th ị Minh 
An 
3 
Ng ô n ng ữ lập trình 
6 
4 
Đ ỗ Minh 
Giang 
2 
Bảng tính điện từ 
7 
5 
Trần Minh 
Châu 
2 
Ng ô n ng ữ lập trình 
8 
6 
Ngô Hà 
Trang 
1 
Đồ hoạ máy t í nh 
9 
7 
Dương Gia 
Khánh 
3 
Phần mềm tr ì nh chiếu 
10 
8 
Đặng Mai 
Trang 
1 
Ng ô n ng ữ lập trình 
11 
9 
Phùng Khánh 
Toàn 
1 
Ng ô n ng ữ lập trình 
12 
l 0 
Phạm Ngọc 
Li nh 
3 
Đồ hoạ máy t í nh 
A 
B 
C 
D 
E 
1 
BẢNG KẾT QUẢ KHẢO SÁT LỚP 8A 
2 
TT 
Họ đệm 
T ê n 
T ổ 
Nội dung 
3 
1 
Phạm Hoàng B ả o 
An 
1 
Mạng máy tính 
4 
2 
Trương Thanh 
Hà 
2 
Soạn thảo v ă n b ả n 
5 
3 
Vũ Th ị Minh 
An 
3 
Ng ô n ng ữ lập trình 
6 
4 
Đ ỗ Minh 
Giang 
2 
Bảng tính điện từ 
7 
5 
Trần Minh 
Châu 
2 
Ng ô n ng ữ lập trình 
8 
6 
Ngô Hà 
Trang 
1 
Đồ hoạ máy t í nh 
9 
7 
Dương Gia 
Khánh 
3 
Phần mềm tr ì nh chiếu 
10 
8 
Đặng Mai 
Trang 
1 
Ng ô n ng ữ lập trình 
11 
9 
Phùng Khánh 
Toàn 
1 
Ng ô n ng ữ lập trình 
12 
l 0 
Phạm Ngọc 
Li nh 
3 
Đồ hoạ máy t í nh 
Một số thao tác xử lí dữ liệu cần thực hiện là: 
1)	Họ và tên học sinh trong bảng kết quả cần được sắp xếp theo thứ tự của bảng chữ cái để dễ tìm kiếm. 
2)	 Ở mỗi nội dung Tin học, danh sách học sinh muốn tìm hiểu thêm là những ai? 
3)	Nội dung Tin học nào có nhiều học sinh lựa chọn nhất? Đó là những học sinh nào? 
4)	Với mỗi nội dung, học sinh thuộc những tổ nào để có căn cứ chia nhóm học tập? 
Chúng ta có thể sử dụng chức năng sắp xếp và lọc dữ liệu để giải quyết những yêu cầu của bài toán thực tế ở trên. 
Em hãy nêu tiêu chí sắp xếp danh sách học sinh theo thứ tự của bảng chữ cái trong bảng kết quả ở Hình 6.2. 
Lưu ý: Việc sắp xếp theo thứ tự bảng chữ cái khi sử dụng bảng mã Unicode sẽ không hoàn toàn đúng với thứ tự trong tiếng Việt. 
Số thứ tự 
Họ và tên 
Tên tổ và Nội dung 
Cả ba đáp án trên 
Dựa trên phiếu khảo sát đó, theo em bảng kết quả khảo sát gồm các cột nào? 
Kí tự 
Kí hiệu 
Số 
Đáp án khác 
Dựa trên bảng kết quả khảo sát, theo em dữ liệu ở cột số thứ tự thuộc dạng? 
Kí tự 
Kí hiệu 
Số 
Đáp án khác 
Dựa trên bảng kết quả khảo sát , theo em dữ liệu ở cột họ và tên thuộc dạng? 
Kí tự 
Kí hiệu 
Số 
Đáp án khác 
Dựa trên bảng kết quả khảo sát , theo em dữ liệu ở cột nội dung thuộc dạng? 
Kí tự 
Kí hiệu 
Số 
Đáp án khác 
Dựa trên bảng kết quả khảo sát , theo em dữ liệu ở cột tên tổ thuộc dạng? 
2.Thực hành: Sắp xếp dữ liệu 
Nghiên cứu và thảo luận 
a)	Sắp xếp dữ liệu theo một tiêu chí 
NHIỆM VỤ : Sắp xếp cột Tên của bảng Kết quả khảo sát lớp 8A ở Hình 6.2 theo thứ tự bảng chữ cái. 
B1 
Chọn vùng dữ liệu cần sắp xếp là A2:E12. Trong vùng dữ liệu này, hàng 2 là hàng tiêu đề của bảng, các hàng còn lại là dữ liệu cần sắp xếp. 
B2. 
Trong thẻ Data, tại nhóm Sort & Filter, chọn lệnh Sort để mở hộp thoại Sort và thực hiện các lệnh sắp xếp trong hộp thoại Sort . Chọn OK để hoàn thành việc sắp xếp. 
? 
? 
Nghiên cứu và thảo luận 
b)	Sắp xếp dữ liệu theo nhiều tiêu chí 
NHIỆM VỤ : Trong bảng tính ở Hình 6.4, tên học sinh đã được sắp xếp theo thứ tự bảng chữ cái. Tuy nhiên, có hai học sinh cùng tên là Trang, nhưng bạn Ngô Hà Trang được sắp xếp trước bạn Đặng Mai Trang, trong khi chữ N đứng sau chữ Đ trong bảng chữ cái. Như vậy, để danh sách học sinh hiển thị đúng theo yêu cầu, em cần bổ sung thêm tiêu chí thứ hai là sắp xếp Họ đệm. Khi đó, nếu cùng giá trị trên cột Tên, các hàng của bảng tính sẽ được sắp xếp theo thứ tự chữ cái của cột Họ đệm. 
Mở hộp thoại Sort 
2. Chọn Add level để thêm tiêu chí sắp xếp 
3. Chọn cột Tên là tiêu chí sắp xếp thứ nhất 
4. Chọn cột Họ đệm là tiêu chí sắp xếp thứ hai 
1. Chọn ô này để không sắp xếp dòng tiêu đề 
Hình 6.5. Sắp xếp theo nhiều tiêu chí 
Lưu ý: 
- Tiếp tục chọn nút lệnh Add level nếu muốn thêm nhiều tiêu chí sắp xếp. 
- Chọn nút lệnh Delete Level nếu muốn xoá bỏ tiêu chí sắp xếp. 
2.Thực hành: Sắp xếp dữ liệu 
b . Sắp xếp dữ liệu theo nhiều tiêu chí 
Sau khi sắp xếp dữ liệu, em có thể nhập lại giá trị của cột TT cho đúng thứ tự. 
Theo em có thể sắp xếp bảng kết quả khảo sát lớp 8A theo tổ, nếu cùng tổ sắp xếp theo tên, nếu cùng tên sắp xếp theo họ đệm được không? Hãy thực hiện sắp xếp trên bảng tính. 
3.Thực hành: Lọc dữ liệu 
Nghiên cứu và thảo luận 
LỌC DỮ LIỆU 
Chức năng lọc dữ liệu 
Chức năng lọc dữ liệu của phần mềm bảng tính được sử dụng để chọn và chỉ hiển thị các dòng thoả mãn các điều kiện nào đó. 
? 
Nghiên cứu và thảo luận 
LỌC DỮ LIỆU 
NHIỆM VỤ 1 ( L ọc theo một tiêu chí): Lọc danh sách HS theo từng nội dung Tin học mà học sinh lựa chọn (sử dụng bộ lọc nhiều tuỳ chọn). 
Bước 1 
Chọn vùng dữ liệu cần lọc là A2:E12. 
Bước 2 
Trong thẻ Data, tại nhóm Sort & Filter, chọn lệnh Filter. Khi đó, nút lệnh lọc dữ liệu sẽ xuất hiện ở tất cả các ô thuộc dòng tiêu đề của bảng dữ liệu. 
Bước 3 
Thực hiện lọc dữ liệu theo các bước : 
-Nháy chuột vào mũi tên tại tiêu đề cột Nội dung 
-Đánh dấu vào ô vuông chọn nội dung cần lọc 
- Chọn OK để hoàn thành việc lọc. 
Bước 4 
Để bỏ lọc dữ liệu, chọn Select All 
? 
? 
? 
? 
Lưu ý: Dữ liệu không đúng với điều kiện lọc sẽ bị ẩn đi. 
1. Nháy chuột vào đây để lọc theo cột Nội dung 
2. Nháy chuột vào đây để chọn hoặc bỏ chọn tất cả các ô 
3. Chọn nội dung cần lọc 
Nghiên cứu và thảo luận 
LỌC DỮ LIỆU 
NHIỆM VỤ 2 (lọc theo nhiều tiêu chí): Lọc danh sách HS của Tổ 1 muốn tìm hiểu nội dung Đồ hoạ máy tính. 
Bước 1 
Chọn vùng dữ liệu cần lọc là A2:E12. 
Bước 2 
Trong thẻ Data, tại nhóm Sort & Filter, chọn lệnh Filter. Khi đó, nút lệnh lọc dữ liệu sẽ xuất hiện ở tất cả các ô thuộc dòng tiêu đề của bảng dữ liệu. 
Bước 3 
Thực hiện lọc dữ liệu theo các bước : 
-Nháy chuột vào mũi tên tại tiêu đề cột Nội dung, đánh dấu vào ô vuông chọn tiêu chí lọc là Đồ hoạ máy tính 
-Trong cột Tổ, chọn tiêu chí lọc là 1 
- Chọn OK để hoàn thành việc lọc. 
Bước 4 
Để bỏ lọc dữ liệu, chọn Select All trong cột Nội dung và cột Tổ 
? 
? 
? 
? 
Cho bảng khảo sát HS khối 8 tìm hiểu sự ảnh hưởng của công nghệ kĩ thuật số đến cuộc sống của học sinh như sau: 
Em hãy thực hiện: 
a) Tạo bảng dữ liệu và định dạng theo mẫu ở Hình 6.9 và lưu tệp với tên TGSDThietbiso.xlsx. 
b) Sắp xếp bảng dữ liệu theo thứ tự giá trị giảm dần của cột Không sử dụng. 
c) Sắp xếp bảng dữ liệu theo hai tiêu chí: giá trị giảm dần của cột Không sử dụng, nếu bằng nhau thì sắp xếp theo giá trị giảm dần của cột Dưới 1 giờ. 
d) Lọc danh sách các lớp không có học sinh sử dụng thiết bị số từ 5 giờ trở lên. 
b) Sắp xếp bảng dữ liệu theo thứ tự giá trị giảm dần của cột Không sử dụng. 
c) Sắp xếp bảng dữ liệu theo hai tiêu chí: giá trị giảm dần của cột Không sử dụng, nếu bằng nhau thì sắp xếp theo giá trị giảm dần của cột Dưới 1 giờ. 
d) Lọc danh sách các lớp không có HS sử dụng thiết bị số từ 5 giờ trở lên. 
Telex 
VNI 
Unicode 
Cả ba đáp án trên đều sai 
Việc sử dụng bảng mã nào sẽ không hoàn toàn đúng với thứ tự trong tiếng Việt? 
Sắp xếp các ô theo thứ tự bảng chữ cái 
Lựa chọn ô nào có dữ liệu giống nhau 
Tìm kiếm các ô thông tin dựa trên một ô dữ liệu 
Cả ba đáp án trên đều đúng 
Chức năng sắp xếp và lọc dữ liệu có thể giải quyết những yêu cầu nào dưới đây? 
Data 
Filter 
Sort 
Đáp án khác 
Chọn lệnh nào để thực hiện sắp xếp các ô dữ liệu theo bảng chữ cái? 
Home 
Insert 
Data 
Đáp án khác 
Lệnh Sort nằm trong thẻ? 
Delete Level 
Copy Level 
Add Level 
Đáp án khác 
Khi muốn thêm một tiêu chí sắp xếp thì chọn ? 
My data has headers 
Delete Level 
Copy Level 
Options 
Khi không muốn sắp xếp dòng tiêu đề thì em chọn? 
Copy Level 
Add Level 
Delete Level 
Đáp án khác 
Muốn xóa bỏ tiêu chí sắp xếp ta chọn? 
Chọn các dòng thỏa mãn các điều kiện nào đó 
Chọn và chỉ hiển thị các dòng thỏa mãn các điều kiện nào đó 
Chọn và không hiển thị các dòng thỏa mãn các điều kiện nào đó 
Cả ba đáp án trên đều sai 
Chức năng lọc dữ liệu của phần mềm bảng tính được sử dụng để? 
Select All 
Filter 
Sort 
Đáp án khác 
Để lọc dữ liệu thì ta chọn lệnh? 
Select All 
Filter 
Sort 
Đáp án khác 
Để bỏ lọc dữ liệu chọn lệnh? 
Được hiển thị 
Thay đổi 
Bị ẩn đi 
Đáp án khác 
Dữ liệu không đúng với điều kiện lọc sẽ? 
Các ô trong cột đó chứa dữ liệu kí tự 
Các ô trong cột đó chứa dữ liệu số 
Cả hai đáp án trên đều đúng 
Cả hai đáp án trên đều sai 
Tùy chọn Number Filters sẽ xuất hiện khi nháy chuột vào nút lệnh lọc dữ liệu nếu? 
Các ô trong cột đó chứa dữ liệu kí tự 
Các ô trong cột đó chứa dữ liệu số 
Cả hai đáp án trên đều đúng 
Cả hai đáp án trên đều sai 
Tùy chọn Text Filters sẽ xuất hiện khi nháy chuột vào nút lệnh lọc dữ liệu nếu? 
Sắp xếp số thứ tự theo số tự nhiên 
Sắp xếp T ên theo thứ tự bảng chữ cái UNICODE 
Sắp xếp Nội dung theo thứ tự bảng chữ cái UNICODE 
Đáp án khác 
Tiêu chí sắp xếp danh sách học sinh theo thứ tự bảng chữ cái trong bảng sau là? 
A1:E12 
A2:E11 
A1:E11 
A2:E12 
Muốn sắp xếp cột Tên của bảng Kết quả khảo sát lớp 8A ở Hình sau theo thứ tự bảng chữ cái thì chọn vùng dữ liệu nào dưới đây để sắp xếp? 
Hàng 2 
Hàng 1 
Hàng 12 
Đáp án khác 
Trong vùng dữ liệu A2:E12 thì đâu là hàng tiêu đề của bảng? 
Hàng 2 đến hàng 12 
Hàng 3 đến hàng 12 
Hàng 3 đến hàng 11 
Hàng 1 đến hàng 12 
Trong vùng dữ liệu A2:E12 thì hàng nào là dữ liệu cần sắp xếp? 
Sắp xếp theo dữ liệu ở một cột. 
Sắp xếp theo dữ liệu ở nhiều cột. 
Cả A và B. 
Đáp án khác 
Kiểu sắp xếp dữ liệu nào thường sử dụng? 
Để sắp xếp dữ liệu tăng dần ta chọn lệnh? 
Nháy vào nút lệnh 
Nháy vào nút lệnh 
Nháy nút lệnh 
Tất cả các câu trên đều sai 
Để sắp xếp dữ liệu giảm dần ta chọn lệnh? 
Nháy vào nút lệnh 
Nháy vào nút lệnh 
Nháy nút lệnh 
Tất cả các câu trên đều sai 
Sau khi lọc theo yêu cầu thì dữ liệu trong cột được lọc đó sẽ thay đổi thế nào? 
Sẽ được sắp xếp tăng dần; 
Sẽ được sắp xếp giảm dần; 
Cả 3 đáp án trên đều sai 
Dữ liệu được giữ nguyên theo vị trí ban đầu; 
hoán đổi / sắp xếp / dạng số 
hoán đổi / dạng số / sắp xếp 
dạng số / hoán đổi / sắp xếp 
sắp xếp / hoán đổi / dạng số 
Điền vào chỗ (...) trong đoạn văn sau: 
Sắp xếp một bảng dữ liệu nhằm ................ vị trí các hàng trong bảng dựa trên nội dung của một cột cụ thể để giá trị dữ liệu trên bảng của cột đó được ............... theo thứ tự tăng dần hoặc giảm dần. Dữ liệu được sắp xếp có thể ở dạng văn bản, ..................... hoặc dạng thời gian. 
2 – 1 – 3 
1 – 2 – 3 
3 – 2 – 1 
3 – 1 – 2 
Các bước sắp xếp theo dữ liệu ở một cột là? 
1 – Chọn thẻ Data 
2 – Chọn để sắp xếp theo thứ tự giá trị giảm dần hoặc sắp xếp theo thứ tự giá trị tăng dần) 
3 – Nháy chuột chọn ô tính trong cột cần sắp xếp dữ liệu 
Đánh giá các phát biểu sau đúng hay sai? 
Phát biểu: 
Đúng 
Sai 
Khi lọc dữ liệu, các hàng thỏa mãn điều kiện được giữ lại và các hàng không thỏa mãn điều kiện bị xóa. 
S 
Khi lọc dữ liệu, các hàng thỏa mãn điều kiện được hi ể n thị và các hàng không thỏa mãn điều kiện được ẩn đi 
Đ 
Khi bỏ chế độ lọc, bảng dữ liệu sẽ trở về trạng thái trước khi đặt chế độ lọc 
Đ 
Ngoài các chức năng lọc mà em đã tìm hiểu trong phần thực hành, phần mềm bảng tính còn có chức năng lọc theo điều kiện. Khi nháy chuột vào nút lệnh lọc dữ liệu, em còn thấy tuỳ chọn Number Filters (hoặc Text Filters ) nếu phần lớn các ô trong cột đó chứa dữ liệu số (hoặc kí tự). 
	Em hãy mở tệp dữ liệu TGSDThietbiso.xlsx , tìm hiểu chức năng Number Filters để lọc danh sách các lớp có số học sinh sử dụng thiết bị số từ 3 đến 4 giờ lớn hơn hoặc bằng 10 học sinh. 
VẬN DỤNG 
Link bài giảng trực tuyến tham khảo: 
https://forlangworld.blogspot.com/ 
https://www.youtube.com/c/ForlangWorld 
https://www.facebook.com/emvuiemhoc